~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ *.......μαρξιστικά κείμενα, σκέψεις, ιδέες,* kepeme@gmail.com ...*~~~~~~~~~~~~
Διαδικτυακό Αρχείο Μαρξιστών

"Η χώρα δεν έχει ανάγκη από μια συμφωνία γενικά. Έχει ανάγκη από μια έξοδο από τα αδιέξοδα των μνημονίων, από μια σύνθετη πολιτική διεξόδου και αναγέννησης σε όλους τους τομείς, παραγωγικής και πνευματικής – κοινωνικής, εθνικής ανασυγκρότησης, που δεν μπορεί να γίνει μέσα από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τους όρκους πίστης στις συνθήκες της Ε.Ε., χωρίς έναν σταθερό προσανατολισμό για μια νέα θέση της χώρας στον γεωπολιτικό άξονα. [Ο Δρόμος της Αριστεράς]

Νίκος Μπελογιάννης

..."Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει νά 'χει η ζωή: το μεγάλο, το ωραίο και το συγκλονιστικό.Το μεγάλο είναι να βρίσκεσαι μέσα στην πάλη για μια καλύτερη ζωή. Όποιος δεν το κάνει αυτό, σέρνεται πίσω απ' τη ζωή. Το ωραίο είναι κάθε τι που στολίζει τη ζωή. Η μουσική, τα λουλούδια, η ποίηση. Το συγκλονιστικό είναι η αγάπη..................................... Νίκος Μπελογιάννης
~~~~~~~~~~~~~~


* 13 Αυγούστου 2015 * 222 Θλιβερά ανθρωπάκια ψήφισαν μέσα σε μια νύχτα το 3ο κατάπτυστο Μνημόνιο που είναι και ο θάνατος των Ελλήνων, τώρα ζητούν την ψήφο μας τους λέμε ΟΧΙ μέχρι το τέλος -

.

Ιδέες, Σκέψεις...

Δευτέρα 25 Μαΐου 2015

Η ΠΡΟΣΘΗΚΗ-ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ "ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΤΕΡΥΓΑΣ" ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΗΝ ΚΕ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

   από την Συνεδρίαση της ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ  



Έληξαν αργά την Κυριακή (24/5) το απόγευμα, με έγκριση κατά πλειοψηφία πολιτικής απόφασης, οι εργασίες της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ.
Κατά τη συνεδρίαση η ‘’αριστερή πτέρυγα’’ του κόμματος κατέθεσε προσθήκη –τροπολογία για το κείμενο της τελικής απόφασης, που έφερε την υπογραφή 9 μελών της Κεντρικής Επιτροπής.
Η προσθήκη-τροπολογία ετέθη στο τέλος των εργασιών σε ψηφοφορία και απερρίφθη, συγκεντρώνοντας 75 ψήφους υπέρ έναντι 95 κατά και 1 λευκό,ενώ υπήρξαν 30 απόντες .
Ολόκληρη η τροπολογία-προσθήκη μαζί με όσους/-ες την υπογράφουν έχει ως εξής:
Οι «θεσμοί» δεν επιδιώκουν αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «έντιμο συμβιβασμό», αν και «έντιμος» συμβιβασμός δεν μπορεί να υπάρξει με ιδιωτικοποιήσεις και νέα βάρη στα λαϊκά στρώματα και ασφαλώς δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς πραγματική άρση της λιτότητας, χωρίς διαγραφή του χρέους (του μεγαλύτερου μέρους) και χωρίς ισχυρή ρευστότητα για την αναζωογόνηση της οικονομίας.
Αυτό που οι κυρίαρχοι κύκλοι της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ επιδιώκουν, αδίστακτα και με συνέπεια, εδώ και τέσσερις περίπου μήνες, είναι να στραγγαλίσουν την οικονομία, να αποστραγγίξουν και το τελευταίο ευρώ από τα αποθέματα της χώρας και να εξωθήσουν, «απροστάτευτη», την κυβέρνηση στην πλήρη υποταγή και τον παραδειγματικό διασυρμό.
Αυτή η τακτική των εταίρων επιβεβαιώθηκε και στη Σύνοδο Κορυφής της Ρίγα.
Η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από το να περάσει άμεσα στην αντεπίθεση με ένα εναλλακτικό σχέδιο που θα στηρίζεται στις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ και τις κυβερνητικές προγραμματικές εξαγγελίες.
Αυτές τις ώρες χρειάζεται να έλθει κατεπειγόντως στο προσκήνιο:
Η άμεση εθνικοποίηση των τραπεζών με όσα συνοδευτικά μέτρα είναι απαραίτητα για να διασφαλισθεί και να λειτουργήσει με καθαρά παραγωγικά, αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια.
Η εγκαθίδρυση της δημοκρατικής νομιμότητας και διαφάνειας στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, μαζί με τον ουσιαστικό έλεγχο των δανειακών και άλλων υποχρεώσεων τους.
Ο άμεσος τερματισμός κάθε πλέγματος προστασίας της διαπλεκόμενης ολιγαρχίας στη χώρα.
Η άρση των προνομίων, των προνομιακών ρυθμίσεων και της ασυλίας των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.
Η ουσιαστική φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, των μεγάλων περιουσιών, των πολύ μεγάλων εισοδημάτων και της υψηλής κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων.
Η άμεση και πλήρης επαναφορά, κατοχύρωση και τήρηση στην πράξη, των εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων του κόσμου της εργασίας.
Η κυβέρνηση οφείλει να αντικρούσει την προπαγάνδα των κυρίαρχων κύκλων, οι οποίοι κατατρομοκρατούν το λαό με την απόλυτη καταστροφή που, υποτίθεται, θα επιφέρουν η διακοπή αποπληρωμής του χρέους και η ενδεχόμενη έξοδος από την Ευρωζώνη.
Η μεγαλύτερη καταστροφή για τη χώρα είναι η επιβολή νέου μνημονίου, εκείνης ή της άλλης μορφής και η παράταση της εφαρμογής των προηγούμενων.
Είναι αυτή η εξέλιξη που, πάση θυσία και με κάθε δυνατό μέτρο, πρέπει να αποτραπεί.
Κάθε εναλλακτική λύση για μια αντιμνημονιακή προοδευτική πορεία και πρώτα από όλα η διακοπή πληρωμής του χρέους, όσες δυσκολίες και αν έχει, είναι πολύ προτιμότερη για τη χώρα, γιατί κυρίως προσφέρει ελπίδα και προοπτική στον τόπο.
Είναι σημαντικό το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση να απευθυνθεί ανοιχτά στο λαό, περιγράφοντας όλα τα δεδομένα, με στόχο αφενός τον απεγκλωβισμό της κοινωνίας από λογικές μονόδρομων και αφετέρου για να διαμορφώσει αποφασιστικά τους όρους ενός πολιτικού κινήματος διεξόδου, το οποίο θααγωνιστεί για μια άλλη πορεία από αυτήν που επιχειρούν να διαμορφώσουν με τετελεσμένα οι δανειστές. Για να δημιουργήσουμε μια Ελλάδα η οποία μπορεί να παράγει, να δημιουργεί, να ζει, να είναι κυρίαρχη.
Η κυβέρνηση, εφόσον οι «θεσμοί» συνεχίσουν τις επόμενες μέρες την ίδια εκβιαστική τακτική, οφείλει να δηλώσει από τώρα και ευθέως ότι δεν θα «πνίξει» τον ελληνικό λαό, αποστραγγίζοντας τις οικονομίες του, δεν θα πληρώσει την επόμενη δανειακή δόση του ΔΝΤ και ότι σχεδιάζει εναλλακτικές απαντήσεις για την πορεία της χώρας, οι οποίες θα διασφαλίζουν την εφαρμογή του προγράμματός της.

Λουκάς Αξελός
Αλέκος Καλύβης
Δημήτης Κοδέλας
Πάνος Κοσμάς
Στάθης Λεωτσάκος
Αντώνης Νταβανέλλος
Σόφη Παπαδόγιαννη
Γιώργος Σαπουνάς
Ελένη Σωτηρίου

Κυριακή 24 Μαίου 2015

Παρασκευή 15 Μαΐου 2015

Oδοιπορικό στα βήματα του Άρη Βελουχιώτη

στις 6 και 7 Ιουνίου 2015

 Εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο Άρης Βελουχιώτης.... Αγώνας μέχρι τέλους  

aris
Η Εργατική Λέσχη Ν. Σμύρνης, στη τελευταία συνέλευσή της, αποφάσισε να οργανώσει οδοιπορικό στα βήματα του Άρη Βελουχιώτη για τις 6, 7 Ιουνίου.
Επειδή πρέπει να γίνει γρήγορα το κλείσιμο ξενοδοχείων, πούλμαν κλπ (για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή τιμή), χρειάζεται να δηλωθούν απαντήσουμε μέσα σε μια εβδομάδα συμμετοχές (στο τηλ 6972209745)
Η Εργατική Λέσχη Ν. Σμύρνης έχει απευθύνει πρόσκληση και στις άλλες εργατικές λέσχες για συνδιοργάνωση.

Διοργάνωση οδοιπορικού στα βήματα του Άρη Βελουχιώτη
70 χρόνια πριν, στις 16 Ιουνίου 1945, σε μία από τις πιο δύσβατες περιοχές της Ελλάδας, δίνει τέλος στη ζωή του ο άνθρωπος που σφράγισε όσο λίγοι την Αντίσταση κατά των γερμανών και ιταλών κατακτητών, καταδιωκόμενος από εχθρούς και αποκηρυγμένος από συντρόφους. Το πολεμικό του ψευδώνυμο Άρης Βελουχιώτης, κατά κόσμον Θανάσης Κλάρας, ετών 40, κομμουνιστής.
Ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ έγινε ο απόλυτος τρόμος των φασιστών, η τιμή και η περηφάνια του μαχόμενου λαϊκού κόσμου.
Το όνομά του έφτασε στις μέρες μας, τραγούδι και άνεμος, ένας από εκείνους που πηγαίνουν τα πράγματα ως το τέλος.
Η Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρνης θέλει να τιμήσει στο πρόσωπό του την «ανώνυμη» δράση των εκατομμυρίων αγωνιστών που διεκδίκησαν μια ζωή στα μέτρα των ανθρώπων.
Προτείνουμε τη διοργάνωση διήμερου οδοιπορικού στα βήματα του Άρη στις 6 και 7 Ιουνίου 2015, με κεντρικό σύνθημα «Άρης Βελουχιώτης, 70 χρόνια ασύλληπτος». Ασύλληπτος από την αστική τάξη, τον «εθνικό κορμό», τις ηγεσίες.
Πρώτος σταθμός μας θα είναι η γέφυρα του Γοργοπόταμου, κοντά στη Λαμία, εκεί όπου πραγματοποιήθηκε ένα από τα μεγάλα σαμποτάζ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μια επιχείρηση για την οποία όπως έγραψαν οι αντίπαλοί του, «χωρίς τον Άρη δεν θα πετύχαινε».
Δεύτερος σταθμός η πόλη των Τρικάλων, εκεί όπου εκτέθηκαν από τους φασίστες σε φανοστάτη της κεντρικής πλατείας τα αποκομμένα κεφάλια του Άρη και του συντρόφου του Τζαβέλλα, σε μια κανιβαλική γιορτή της δοσίλογης «εθνικοφροσύνης». Τα μέλη της Λέσχης Εργασίας και Πολιτισμού των Τρικάλων θα μας ξεναγήσουν στα σημεία της πόλης που συνδέθηκαν με τον Άρη. Θα ακολουθήσει εκδήλωση και λαϊκό γλέντι το βράδυ. Ταυτόχρονα, θα μας δοθεί η ευκαιρία να συζητήσουμε ιδέες και εμπειρίες από τη δράση των Λεσχών μας, στον σημερινό πόλεμο ενάντια στον εργασιακό μεσαίωνα. Απευθυνόμαστε ιδιαίτερα στις εργατικές λέσχες της Αθήνας και του Βόλου.
Το επόμενο πρωί θα μεταβούμε στον τρίτο και τελευταίο σταθμό του οδοιπορικού μας στο χωριό Μεσούντα Άρτας, εκεί όπου έπεσε ο πρωτοκαπετάνιος του λαϊκού στρατού, περικυκλωμένος από συμμορίες της Δεξιάς και τμήματα της Εθνοφυλακής.
Η μετάβασή μας θα γίνει με πούλμαν και η διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο των Τρικάλων. Θα επιδιώξουμε την πιο προσιτή τιμή, ενώ θα υπάρχει ειδική προσφορά για άνεργους και φοιτητές. Σύντομα, θα γίνει η πρώτη προπαρασκευαστική συνάντηση για τη διοργάνωση του οδοιπορικού.
_______________
http://www.pandiera.gr/

Σάββατο 9 Μαΐου 2015

Πριν από 100 μέρες, αυτή η κυβέρνηση είχε στα χέρια της ένα μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο, τη μεγάλη λαϊκή υποστήριξη σε συνδυασμό με την συντριπτική καταδίκη των μνημονιακών κομμάτων

  ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ*    

Η σπατάλη

Πριν από 100 μέρες, αυτή η κυβέρνηση είχε στα χέρια της ένα μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο, τη μεγάλη λαϊκή υποστήριξη σε συνδυασμό με την συντριπτική καταδίκη των μνημονιακών κομμάτων.
Γνωρίζοντας τις διαθέσεις των δανειστών της χώρας, όφειλε να επενδύσει εξ αρχής αυτό το κεφάλαιο στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση των απαράδεκτων απαιτήσεων τους. Όφειλε να μετουσιώσει την εκλογική της υποστήριξη σε δύναμη πυρός για την απεμπλοκή από το σπιράλ θανάτου της μνημονιακής πολιτικής.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση επέλεξε να «αξιοποιήσει» το τεράστιο κεφάλαιο που διέθετε για να εξευμενίσει τους συνομιλητές της, να τους πείσει για έναν «έντιμο συμβιβασμό».
Η κατασπατάληση αυτού του κεφαλαίου, κατ΄ αυτό τον τρόπο, οδήγησε στη σημερινή κατάσταση όπου οι μεν δανειστές ξεσαλώνουν ζητώντας όχι μόνο την «προσαρμογή» αλλά και τον αυτο- εξευτελισμό της κυβέρνησης, η δε κυβέρνηση υποχωρεί ασύντακτα για ένα συμβιβασμό ιδιαίτερα επώδυνο για τα λαϊκά στρώματα.


____________________
ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ

Πέμπτη 7 Μαΐου 2015

Σαράντα χρόνια από τη «Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας»

  κοινωνία, φιλοσοφία, Άνθρωπος   

kastoriadis.jpg

Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη που οικοδόμησε μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία
Η «Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας» (εφεξής ΦΘΚ), που καθιέρωσε τον συγγραφέα της ως έναν μεγάλο στοχαστή, είναι από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά έργα του 20ού αιώνα. Οταν κυκλοφόρησε (1975) χαρακτηρίστηκε «πνευματικός Μάης του ’68». Στις πεντακόσιες πυκνογραμμένες σελίδες της οικοδομείται μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία, μια καινούργια οντολογία. Για να οικοδομηθεί όμως αυτή έπρεπε πρώτα να ανατρέψει τις βασικές θέσεις της κληρονομημένης ελληνοδυτικής σκέψης, από τις απαρχές της στην αρχαία Ελλάδα και, διά μέσου των Καντ, Χέγκελ και Μαρξ, να φτάσει έως τον Χάιντεγκερ, τις θεωρίες των στρουκτουραλιστών και των φονξιοναλιστών του 20ού αιώνα.
Η μελέτη της ΦΘΚ είναι σημαντική, όχι για μουσειακούς ή ιστορικούς λόγους, αλλά για ουσιαστικούς, αφού οι αναλύσεις της δεν έχουν απολέσει το παραμικρό από τη δύναμή τους και την ικανότητά τους για κατανόηση της πραγματικότητας και της ιδεολογικής της εικόνας. Τα κύρια αντικείμενα του βιβλίου είναι η Ιστορία, η κοινωνία και η κοινωνική-ιστορική θέσμιση. Τα ζητήματα αυτά έχουν τεράστια σημασία για την πολιτική αντίληψη των ανθρώπων, την πολιτική τους χειραφέτηση και το πράττειν τους, για τη συγκρότηση ενός απελευθερωτικού δημοκρατικού προτάγματος.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου (1965) ο Κορνήλιος Καστοριάδης ασκεί κριτική στη θεωρία του Μαρξ και ανασκευάζει τις εσφαλμένες αντιλήψεις του, που επικράτησαν επί δεκαετίες και καθόρισαν την πολιτική σκέψη και πρακτική. Aποδεικνύει πως ο «ιστορικός υλισμός» είναι ανίκανος να κατανοήσει την κοινωνία και την Ιστορία, διότι συνδέει μηχανικώς τις τεχνικο-οικονομικές συνθήκες με τη δημιουργία της κοινωνίας και των θεσμών, θεωρεί την ανάπτυξη της τεχνικής και της οικονομίας ως κινητήρα της Ιστορίας, καταλήγοντας έτσι σε έναν ατελέσφορο οικονομισμό, αφού αποκλείει τον ανθρώπινο παράγοντα.
Ενα άλλο αρνητικό σημείο της μαρξικής θεωρίας είναι η απολυτοποίηση των λογικών κατηγοριών που εισήγαγε για να αναλύσει την κοινωνία του 19ου αιώνα. Επέβαλε δηλαδή σε όλες τις προηγούμενες ιστορικές περιόδους τις κατηγορίες αυτές και κυρίως τον οικονομικό παράγοντα. Νόμιζε έτσι ο Μαρξ πως ανακάλυπτε τους «νόμους» της Ιστορίας. Αμεση συνέπεια ήταν η απολυτοποίηση της θεωρίας και ο εγκλωβισμός της πραγματικότητας σ’ αυτήν: αντί να συμβάλει στον μετασχηματισμό του κόσμου και όχι στην ερμηνεία του (όπως ήθελε ο Μαρξ στην 11η θέση για τον Φόιερμπαχ), η θεωρία κατάντησε μία ερμηνεία, και μάλιστα η μοναδική «αληθινή» ερμηνεία του κόσμου, η οποία διαβεβαιώνει πως ο κόσμος πρέπει να μετασχηματιστεί προς την κατεύθυνση που η μαρξική θεωρία ορίζει (θεωρητικοκρατία). Ετσι η πολιτική μετατράπηκε σε τεχνική υπόθεση των κομματικών γραφειοκρατών.
Εν συνεχεία ο Καστοριάδης προσπαθεί να απελευθερώσει τη θεωρία και την πράξιν από τα ιδεολογικά δεσμά του μαρξισμού, να τους ξαναδώσει τη ζωντάνια και τη δύναμη, προκειμένου να γίνει δυνατός ένας νέος στοχασμός για την κοινωνία, την Ιστορία και την πολιτική. Ειδικώς, διασαφηνίζει τους όρους που αποτέλεσαν το ιερό πιστεύω των μαρξιστών και των κομμουνιστών, όπως «επανάσταση» και «σοσιαλισμός», και τους δίνει ένα ειδικό νόημα που δεν έχει καμία σχέση με το νόημα που είχαν την εποχή εκείνη (δεκαετίες ’50 και ’60), ούτε με το αγοραίο νόημα που έχουν σήμερα, στην ιδεολογία των σοσιαλιστικών, κομμουνιστικών ή αριστερίστικων σχηματισμών.
Στο μεταγενέστερο δεύτερο μέρος του βιβλίου, οι επίμαχοι όροι έχουν απαλειφθείκαι αντικατασταθεί από άλλους. Ηδη από τη δεκαετία του 1950 ο Καστοριάδης έχει συλλάβει και επεξεργαστεί την έννοια της αυτοοργάνωσης, της αυτοκυβέρνησης και της αυτονομίας των ανθρώπων, δηλαδή την άμεση δημοκρατία, την οποία αντιπαραθέτει στις ολιγαρχικές γραφειοκρατίες Ανατολής και Δύσεως.
Στη βάση αυτή η κοινωνική-ιστορική θέσμιση είναι αποτέλεσμα του ανθρωπίνου πράττειν, οπότε το ερώτημα που εγείρεται είναι: Πού στηρίζεται αυτό το πράττειν; Σε αυτό το βασικό ερώτημα προσπαθεί να απαντήσει η ΦΘΚ εισάγοντας μια νέα οντολογία με κύριο άξονα τη φαντασία, το ριζικό φαντασιακό, το οποίο είναι στη βάση κάθε ανθρώπινης δημιουργίας -από το άτομο και την ψυχή έως την κοινωνία και την Ιστορία.
Ετσι η κοινωνία είναι αυτοθέσμιση, και δη φαντασιακή, με την έννοια ότι η ίδια δημιουργεί το είναι της όχι ορθολογικώς ή αντιγράφοντας την πραγματικότητα, αλλά επινοώντας και δημιουργώντας καινούργιες μορφές και θεσμούς που δεν είχαν προϋπάρξει πουθενά αλλού. Ομοίως η Ιστορία είναι ποίησις, γένεση οντολογική νέων ειδών, νέων μορφών, δημιουργία «εκ του μηδενός» –χωρίς αυτό να σημαίνει δημιουργία «εντός του μηδενός» και «με το μηδέν». Η κοινωνία και η Ιστορία είναι ανθρώπινες φαντασιακές δημιουργίες και όχι αποτελέσματα αδήριτων ιστορικών νόμων.
Με τον τρόπο αυτό ο Καστοριάδης προβαίνει στην ανάδειξη ενός νέου οντολογικού τρόπου τού είναι, του κοινωνικού-ιστορικού, που είναι δημιούργημα του κοινωνικού φαντασιακού, της θεσμίζουσας κοινωνίας και συγκροτείται από τις κοινωνικές φαντασιακές σημασίες. Αυτές δημιουργούν τους θεσμούς, την οργάνωση και τη συνοχή της κοινωνίας. Οι κοινωνικές φαντασιακές σημασίες αποτελούν οντολογικές δημιουργίες οι οποίες δεν μπορεί να εξηγηθούν με βάση τις κατηγορίες της κληρονομημένης σκέψης, δηλαδή τις κατηγορίες της καθοριστικότητας, της αιτιότητας και της λογικής συναγωγής.
Τα μόνα σχήματα και εργαλεία που έχει η σκέψη αυτή για να συλλάβει το κοινωνικό-ιστορικό είναι το υποκείμενο (συνείδηση), το αντικείμενο (πράγμα) και η έννοια (ιδέα). Γι’ αυτό και η σκέψη αυτή στάθηκε ανίκανη να συλλάβει τον ιδιαίτερο τρόπο τού είναι του. Το κοινωνικό-ιστορικό δεν είναι ούτε υποκείμενο, ούτε πράγμα ούτε έννοια, αλλά ούτε και σύνολο υποκειμένων, πραγμάτων ή εννοιών -είναι μάγμα κοινωνικών φαντασιακών σημασιών. Αυτήν τη φαντασιακή διάσταση υποτίμησε και ακρωτηρίασε η κληρονομημένη σκέψη από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα, διότι εξέλαβε τη σκέψη μόνο υπό μία διάσταση, την ορθολογική, υποταγμένη στον Λόγο.
Η φαντασιακή διάσταση ως δυνατότητα ταυτοχρόνως και του ατόμου και του κοινωνικού-ιστορικού ανοίγει τον ορίζοντα στη δημιουργία, είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο. Η θέση αυτή υποστηρίζεται από την ανάλυση του χρόνου ως δημιουργία, ως δημιουργία του άλλου, της ετερότητας και όχι ως απλή διαδοχή καθορισμένων οντοτήτων, όπως ήταν στην κληρονομημένη σκέψη. Αυτή τη φιλοσοφική διάσταση συμπληρώνει η ΦΘΚ με την κοινωνιολογική-ψυχαναλυτική ανάλυση για το πώς θεσμίζεται ιστορικώς το άτομο, για το πώς συμβαίνει ο εκ-κοινωνισμός της ψυχής, που αφορούν την ατομική φαντασία.
Εδώ βρίσκεται ακόμη μία ιδιαίτερη συμβολή του Καστοριάδη, διότι αναπτύσσει περαιτέρω τη θεωρία της μετουσίωσης που είχε ξεκινήσει ο Φρόιντ. Η μετουσίωση είναι η διαδικασία με την οποία η ψυχή εξαναγκάζεται να αντικαταστήσει τις δικές της ενορμήσεις και επιθυμίες με αντικείμενα που υπάρχουν μέσα στην κοινωνική θέσμιση, να «επενδύσει» δηλαδή σε κοινωνικές και ιστορικές σημασίες.
Οι αναλύσεις της ΦΘΚ προσφέρουν έναν άλλον τρόπο τού είναι, που δεν είναι ούτε άτακτο χάος, ούτε πλήρως και καλώς καθορισμένο σύνολο, ούτε ουσία ή σύστημα ουσιών. Είναι μάγμα κοινωνικών φαντασιακών σημασιών με χαρακτηριστικά το άνοιγμα και τη ρήξη, που κάνουν δυνατή τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας, μιας αυτόνομης κοινωνίας, αφού αυτή εξαρτάται από τη θέληση, από τη δράση και τη φαντασία των ανθρώπων, από την κοινωνική συλλογικότητα που δύναται να θέσει το δημοκρατικό πρόταγμα.
Και εδώ βρίσκεται μια σημαντική πλευρά που αναδεικνύει ο Καστοριάδης: η πράξις, η οντοπραξία. Η δημοκρατία, όπως και η φιλοσοφία, αμφισβητεί το ιερό και το θέσφατο, το δεδομένο, το θεσμισμένο και το κυρίαρχο. Αυτή είναι η πρώτη και η ιδρυτική πράξη της ελευθερίας. Αυτή όμως είναι αδιανόητη χωρίς την απελευθέρωση από κλειστές θεωρίες και εσχατολογικές ιδεολογίες. Είναι αδύνατη χωρίς απαλλαγή από μεταφυσικές αντιλήψεις και θρησκευτικές αυταπάτες ανταμοιβής μετά θάνατον, χωρίς απεγκλωβισμό από κόμματα, γραφειοκρατίες και αντιπροσωπεύσεις.
*δρος Φιλοσοφίας
_____________